Άρθρο του Ξενοφών Καραβίδα
Την τελευταία τριετία βρισκόμαστε ως κοινωνία, στη δίνη ενός κυκλώνα. Αυτό αποδεικνύεται απο τα δυσθεώρητα ποσοστά ανεργίας, το διαρκώς διογκούμενο επίπεδο οικογενειών που ζούνε κάτω απο το όριο της φτώχειας. Ενδιάμεσα στη δίνη πολιτικών, οικονομικών, κοινωνικών προβληματισμών, και την εμφανή κατάρρευση παραδοσιακών προτύπων συμπεριφοράς, αναμφίβολα προβάλλει επιτακτική η ανάγκη για ΄΄ανάπτυξη προσδοκιών΄΄ για ένα καλύτερο αύριο.
Χρειάζονται ''προσδοκίες'' για να αντιμετωπιστεί μια χωρίς προηγούμενο πτώση συστημάτων αξιών, κατανόησης της πραγματικότητας, ορθής αξιολόγησης του παρελθόντος και του παρόντος, έλλειψης επιθυμίας και ικανότητας για προγραμματισμό του μέλλοντος. Σε καμία περίπτωση δεν εννοώ το τέλος της ιδεολογίας, πόσο περισσότερο πικρόχολες διαπιστώσεις πίσω από τις οποίες κρύβονται κάποιες μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Σαφέστατα και όχι! Αναμφίβολα η ελληνική εμπειρία πιστοποιεί ότι υπάρχει μεγάλη ανάγκη για ειλικρινή και τίμια προσπάθεια εφαρμογής της στην πράξη, ιδιαίτερα όταν πρόκειται για κοινωνικοπολιτικά και οικονομικά σχήματα. Πρακτική δύσκολη όμως, όταν η κοινωνία για χρόνια έχει γαλουχηθεί με δράσεις λαϊκισμού, αναξιοπρέπειας, ψέμματος, αχαριστίας και τόσα άλλα. Αν δεν αλλάξει αυτή η πρακτική όμως, η όποια απόπειρα ώθησης πρός τα εμπρός θα είναι ανεπιτυχής αφού η απόπειρα πραγμάτωσής της γίνεται χωρίς ειλικρίνεια, χωρίς εντιμότητα, χωρίς πίστη στην πιθανή επιτυχία της!
Με τον τρόπο αυτό, πέρα από την πίκρα της καθολικής απογοήτευσης, θα δημιουργηθεί ένα πολύ πιο επικίνδυνο ψυχοκοινωνικό και πολιτικά συλλογικό συναίσθημα, που ονομάζεται κυνισμός. Το μόνο βέβαιο και συγχρόνως παρήγορο είναι ότι σίγουρα διαθέτουμε ως κοινωνία χρήσιμους ανθρώπους και στελέχη που θα έχουν την πρόθεση, το σθένος, τη δυναμική να προχωρήσουν στην πραγμάτωση και υλοποίηση νέων «προσδοκιών» που τόσο χρειαζόμαστε. Απο την άλλη πλευρά, το μόνο σίγουρο είναι ότι κάθε άτομο που προσφέρει ένα νέο όραμα, μια καινοτομία, μια πρωτότυπη ιδέα, σίγουρα προσκρούει στις αντιστάσεις εκείνων που περιχαρακωμένοι στην αδράνεια της «αυτοϊκανοποίησής» τους θα του αντισταθούν, καθώς τους τρομάζει η συλλογική κίνηση. Το ΕΜΕΙΣ, δηλαδή.
Η ιστορία όμως δείχνει πως τέτοιες αντιστάσεις ποτέ δεν σταμάτησαν το δημιουργικό άτομο να δημιουργήσει, τον καινοτόμο να εισαγάγει τις νεωτεριστικές του αντιλήψεις. Συχνά, μάλιστα, τέτοια προικισμένα άτομα επιζητούν την κριτική έστω και σαν επιβεβαίωση της αντικειμενικής πραγματικότητας ότι οι άλλοι έτσι ομολογούν και την ύπαρξή του και την κατανόηση των προθέσεών του. Μύθους είχαν οι άνθρωποι πάντοτε και ανέκαθεν κάθε μύθος είχε την καλή και την κακή του πλευρά, τις θετικές και τις αρνητικές ιδιομορφίες και χαρακτηριστικά. Ίσως ο κυνισμός της εποχής μας να προχώρησε σε τέτοιο σημείο, ώστε να αρνούμαστε πλέον κάθε θετικό ή αρνητικό, σαν κάτι άχρηστο, ανεφάρμοστο και ολότελα παιδαριώδες!
Όπως λένε κάποιοι, ´´ήρθε η ώρα να κοιτάξω και εγώ τον εαυτό μου´´, λές και τόσα χρόνια κοίταζε κάποιον άλλον! Η έλλειψη προσδοκιών, στον τρίτο χρόνο της τρόικας, δημιουργεί την μιζέρια και την κακομοιριά, η οποία αποδεικνύεται, δυστυχώς, ακόμη χειρότερη και από τον διαπιστωμένο κυνισμό. Ως κοινωνία, αυτό που τώρα χρειαζόμαστε – όπως νομίζω το χρειάζεται ολάκερη η ανθρωπότητα –, έστω και εάν κατηγορηθώ θα το πω, είναι μια νέα πραγματικότητα που ονομάζεται «συλλογικότητα».
Πιστεύω πολύ δυνατά ότι ως κοινωνία έχουμε στο ελληνικό συλλογικό και ατομικό μας υποσυνείδητο, όλα αυτά τα στοιχεία που απαιτούνται για να δημιουργήσουμε τη «νέα συλλογικότητα», για να πραγματοποιηθούνε καινοτομικές δράσεις. Ενέργειες που θα μας καθοδηγήσουν όχι με εξορκισμούς του χθες, αλλά καθώς θα ζούμε το παρόν, διδασκόμενοι από το παρελθόν, ώστε να είμαστε σε θέση να προγραμματίσουμε με ελπίδα το μέλλον, ξεπερνώντας τα ρεκόρ που σημειώνουμε ως Έλληνες στην απαισιοδοξία και την απελπισία. Ως εκ τούτου, αυταπόδεικτα χρειάζεται διοικητική οργάνωση εμπλουτισμένη με ανθρωπιστικά συναισθήματα, απαιτείται να θυμηθούμε τις ατομικές και συλλογικές μας ευθύνες απέναντι στον καθένα. Επιβάλεται να ξαναβρούμε την ανθρωπιά μας, να ενεργοποιήσουμε το ξεχασμένο μας φιλότιμο, την αγάπη για τον συνάνθρωπό μας.
Μόνο έτσι μπορεί να αποφευχθεί η διαπιστωμένα διογκούμενη καθημερινά αλλοτρίωση με την κατάρρευση πατροπαράδοτων συστημάτων αξιών και τον εκμηδενισμό της ελπίδας. Είναι πεποίθηση πολλών ανθρώπων ότι τα ψέμματα τελείωσαν. Καλά ήταν όσο το ζήσαμε, αλλά δυστυχώς ήταν λίγο απάτη, πολύ ψέμμα, με λίγα λόγια ''άνθρακες ο θησαυρός''. Οπότε η λογική λέει, καλά ήταν όσο κράτησε, καλά περάσαμε. Τώρα είναι η ώρα να δημιουργηθούνε προσδοκίες ώστε να μπορούμε να έχουμε αυτό που πραγματικά αξίζουμε. Όχι για κανέναν άλλο λόγο, πέρα του ότι αυτό αποτελεί το αντίδοτο στην εκφυλιστική πορεία απαξίωσης της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, της υποκατάστασης της αλήθειας με ψέματα και ατσειότητες.
Πραγματικά χρειαζόμαστε συλλογικότητα δράσεων, επ' ουδενί , όμως νέα παραμύθια!
