Την Δευτέρα 10 Δεκεμβρίου στις 9.15 το βράδυστο Πολιτιστικό Κέντρο
η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας παρουσιάζει
την βραβευμένη στο Φεστιβάλ Καννών 2011
ταινία του Τούρκου σκηνοθέτη Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν
Κάποτε στην Ανατολία
Η ζωή σε μια μικρή πόλη στα βάθη της Ανατολίας, στην ενδοχώρα της Τουρκίας, είναι σαν ένα αέναο ταξίδι στη μέση των στεπών: η διαρκής αίσθηση ότι κάτι καινούργιο και διαφορετικό θα συμβεί ξαφνικά και θα εμφανιστεί «πίσω απ’ τον κάθε λόφο», στην οποιαδήποτε γωνιά της πόλης αυτής,και ταυτόχρονα, αν και τόσο εσωτερικό και ίδιο με τα υπόλοιπα, θα δώσει ζωντάνια, θα καθυστερήσει ή και θ’ αλλάξει τους μονότονους ρυθμούς της καθημερινότητας των κατοίκων. Ένας θάνατος, η αγωνία για την εξιχνίαση του εγκλήματος. Μια ομάδα ανδρών βρίσκεται επί ποδός, ώστε ν’ ανακαλύψει το συντομότερο ένα νεκρό πτώμα στις αχανείς στέπες της Ανατολής. Ο αστυνομικός, ο γιατρός, ο εισαγγελέας, ο δήμαρχος και ο ύποπτος για το περιστατικό, που βρίσκεται σε πολύ δύσκολη θέση. Το στυλιστικό αριστούργημα του Τσεϊλάν, απλώνει την ερευνητική διαδικασία σ’ έναν εντυπωσιακό γεωγραφικό καμβά, ανακατεύοντας περίτεχνα το αστυνομικό, το νουάρ, το γουέστερν και τη μαύρη κωμωδία, χωρίς να καταφεύγει σ’ ένα απ’ αυτά τα είδη για να σωθεί ή να καθοριστεί. Διότι ο Τούρκος δημιουργός βασικά παρατηρεί την ανθρώπινη φύση και τις εκδοχές της αλήθειας μέσα απ’ τις κοινωνικές συνισταμένες, διατηρώντας ταυτόχρονα μια φωτογενή αίσθηση του σινεμά. Η ταινία είναι μακρόσυρτη - αντανακλά τον σχεδόν πραγματικό χρόνο που χρειάζεται ώστε να ολοκληρωθεί μια ανιαρή έρευνα για ένα πτώμα. Βασισμένη σε αυτοβιογραφικές εμπειρίες ενός απ’ τους σεναριογράφους (οι άλλοι δυο είναι ο ίδιος ο Τσεϊλάν και η σύζυγός του), φιλτράρεται απ’ την δημιουργική περιέργεια του σκηνοθέτη να κατανοήσει ποιοι είναι οι λόγοι που οι μάρτυρες, οι περίοικοι, οι περαστικοί ή οι τοπικοί άρχοντες δίνουν διαφορετικές ερμηνείες στα γεγονότα και τα διανθίζουν ανάλογα με τα συμφέροντά τους. Ο ιατροδικαστής καλείται ν’αποφασίσει για την τελική εκδοχή, αν και ούτε ο ίδιος είναι σε θέση να βγάλει ένα αντικειμενικό συμπέρασμα. Ακόμη και το φάντασμα του νεκρού που ψάχνουν σε κάθε σπιθαμή της Ανατολίας κάνει μια guest εμφάνιση, σαν υπενθύμιση ότι στον κόσμο της λογικής (και της απουσίας της) τα πνεύματα χρειάζονται για να βοηθήσουν στην εξήγηση. Η απομακρυσμένη επαρχία, η ομορφιά, η μοναξιά κι η φιλοσοφία της είναι παρούσες σαν τη μνήμη του τόπου που ο Τσεϊλάν αγαπά παθιασμένα και από όπου αντλεί έμπνευση και υλικό. Το Κάποτε στην Ανατολία δεν παραπέμπει καθόλου στη βία και στους τυχοδιώκτες του Σέρτζιο Λεόνε, αν και μέσα απ’ τις λυρικές σιωπές του καραδοκεί μια εξίσου μακάβρια εκκρεμότητα.Καταφέρνει ν’ αποδώσει το συναίσθημα τρόμου που προκύπτει απ’ τη μεγάλη αναμονή σ’ ένα άγνωστο και αφιλόξενο περιβάλλον, όταν οι πολλές μικρές ιστορίες μπερδεύουν την κρίση κι η ψύχραιμη παρατήρηση δίνει τη θέση της στην ψυχική ενδοσκόπηση. Είναι ένα end of the road movie που δεν επιδιώκει να μαγέψει τον θεατή, αλλά να τον καταπιεί. Πηγή: www.lifo.gr
Για την καταπληκτική φωτογραφία δεν χρειάζεται να κάνω κάποιο ιδιαίτερο σχόλιο, αφού όποιος έχει δει ταινία του τούρκου σκηνοθέτη γνωρίζει ήδη ότι θα μείνει με ανοιχτό το στόμα με τα κάδρα, τους φωτισμούς και τα τοπία. Εκείνο που αξίζει να αναφερθεί, είναι ο τρομερός έλεγχος του Τσεϊλάν στο υλικό του, η απλότητα με την οποία χειρίζεται την ιστορία, το γεγονός ότι ξέρει ακριβώς τι θέλει να πει και πώς πρέπει να το κάνει. Κι έτσι, μέσα από τις επιμέρους ιστορίες του γιατρού, του εισαγγελέα,του επικεφαλής αστυνομικού, του δήμαρχου, του θύτη, του θύματος και των συγγενών του, φτάνει στο δια ταύτα, σε μια αποκάλυψη της μοναξιάς της ανθρώπινης φύσης και των αναγκών του ατόμου, όπως τουλάχιστον το αντιλήφθηκα. Κι όλα αυτά, τοποθετημένα στο συγκεκριμένο κοινωνικό περιβάλλον της φτωχής τουρκικής επαρχίας, αφού εκτός της προσωπικής ιστορίας του κάθε χαρακτήρα,υπάρχει σαφής και ο κοινωνικός του ρόλος και οι μεταξύ τους σχέσεις.Πηγη:Seven Art
