Την Κύπρο την εκτέλεσαν με κυνικό τρόπο.
Όλα τ’ άλλα, όπως θα έλεγε και η γιαγιά μου, αποτελούν «παρηγοριά στον άρρωστο, μέχρι να βγεί η ψυχή του».
Δεν σας προκαλεί άλλωστε εντύπωση ό,τι όλοι μιλάνε για «οδυνηρή» και «επώδυνη» λύση, αλλά κανένας δεν βρήκε το θάρρος να δεσμευτεί ότι πρόκειται και για μια αποτελεσματική λύση;
Γιατί όλοι γνωρίζουν ότι δεν είναι!
Και δεν είναι, γιατί από τη μια μέρα στην άλλη, δεν αλλάζει το παραγωγικό μοντέλο μιας χώρας.
«Θέλει δουλειά πολλή». Χρειάζεται και χρόνος.
Δεν γίνονται τέτοιες αλλαγές σ’ ένα …..τριήμερο.
Δεν είναι, γιατί τα χειρότερα βρίσκονται μπροστά και είναι απλώς ζήτημα χρόνου το πότε θα ανακοινωθούν νέα και επώδυνα μέτρα.
Δεν είναι γιατί το μόνο βέβαιο, που όλοι ομολογούν, είναι ότι η Κύπρος πρόκειται να υποστεί μια δραματική συρρίκνωση του ΑΕΠ, κατακόρυφη πτώση του βιοτικού της επίπεδου, αύξηση της ανεργίας και διάλυση του κοινωνικού ιστού.
Ό,τι λίγο πολύ βιώνουμε και εμείς την τελευταία τετραετία, μόνο που στην περίπτωση της Κύπρου η θεραπεία είναι σοκ και τα αποτελέσματα βιαιότερα.
Πέντε ερωτήματα, κατά τα γνώμη μου, έχουν μεγάλο ενδιαφέρον.
Το πρώτο: Έχει το δικαίωμα η Ευρωζώνη (η Γερμανία δηλαδή) να αποφασίζει για το παραγωγικό μοντέλο μιας χώρας; Και μάλιστα με τόσο βίαιο και απόλυτο τρόπο;
Η απάντηση ήρθε διά στόματος του υπουργού Εξωτερικών του Λουξεμβούργου, Ζαν Άσελμπορν (επειδή προφανώς διαισθάνεται ό,τι θα είναι ο επόμενος …στόχος) : «Η Γερμανία», δήλωσε στο Reuters, «δεν έχει το δικαίωμα να αποφασίζει το επιχειρηματικό μοντέλο για άλλες χώρες στην ΕΕ»!!! (δική μας σημείωση, όπως ακριβώς έκανε στην περίπτωση της Κύπρου) . «Δεν θα πρέπει, υπό το πρόσχημα τεχνικών οικονομικών θεμάτων, να πνίγονται άλλες χώρες». Και προσθέτει: «δεν θα πρέπει η Γερμανία, η Γαλλία και η Βρετανία να λένε ‘θέλουμε τα χρηματοοικονομικά κέντρα [να είναι] σε αυτές τις τρεις χώρες και οι άλλες να σταματήσουν. Είναι κατά της ενιαίας αγοράς και της ευρωπαϊκής ενότητας», και συνεχίζει, λέγοντας :«ότι το να επιδιώκεις ηγεμονία είναι λανθασμένο και μη ευρωπαϊκό»!!!
Όμως, και αν ακόμα το μοντέλο θέλει αλλαγή (και στην περίπτωση της Κύπρου είναι βέβαιο ό,τι ήθελε) γιατί έπρεπε να γίνει με τόσο βίαιο τρόπο; Γιατί δεν δόθηκε ένα εύλογο χρονικό διάστημα να αναδιαρθρώσει σταδιακά το τραπεζικό της σύστημα; Γιατί όλα «εδώ και τώρα», υπό το κράτος απειλών, εκβιασμών και τηλεγραφημάτων;
Δεύτερον, υπήρχε κάποια, άλλη καλύτερη λύση;
Κατ’ αρχήν η καταστροφή μιας χώρας, έξωθεν επιβληθείσα, δεν νοείται λύση. Δεύτερον, το αν μια λύση είναι καλή ή κακή, εξαρτάται από ποιά οπτική γωνιά το βλέπει κανείς, ποιό είναι το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα και ποιές ήταν οι εναλλακτικές μεταξύ των οποίων επελέγη η «λύση».
Η «λύση» που δόθηκε, για παράδειγμα, βραχυπρόθεσμα φαίνεται καλή για τη Γερμανία. Βραχυπρόθεσμα, όμως. Γιατί μακροπρόθεσμα και η ίδια η Γερμανία θα «λουστεί» τις επιπτώσεις των εμμονών της. Οι αγορές είναι αμείλικτες.
Έχω, όμως, και μια άλλη …απορία. Τι μας κάνει να….ελπίζουμε ό,τι οι γραφειοκράτες της Κυπριακής τρόϊκας (που επέμεναν τόσο πολύ στο κλείσιμο των τραπεζών) εκτιμούν σωστά τα δεδομένα και δεν θα πέσουν έξω, όπως ο Τόμσεν και η παρέα του; Τίποτα απολύτως;
Όλες αυτές τις ημέρες, δεν βρήκα, ούτε μια σοβαρή ανάλυση, που να δίνει, έστω κάποιες ελάχιστες, πιθανότητες επιτυχίας στο υποτιθέμενο σχέδιο διάσωσης. Επομένως, ποιόν προσπαθούν να κοροϊδέψουν; Και για ποιά σωτηρία μιλάνε όταν μια χώρα οδηγείται στην καταστροφή; Δυστυχώς, η Κύπρος βρέθηκε ενώπιον ενός απαράδεκτου εκβιασμού (που προσβάλει τη δημοκρατική παράδοση της Ευρώπης) ή κάνετε ο,τι θέλουμε ή σας πτωχεύουμε! Ποιός θα επέλεγε την πτώχευση; «Μα δεν υπήρχε άλλη λύση», μας λένε. Στα σοβαρά, μπορούσε να βρεθεί μια λύση, σ΄ ένα τόσο περίπλοκο θέμα, μέσα σε τόσο σύντομο χρονικό διάστημα; Και λύση που να την αποδεχόταν η τρόϊκα, η οποία εξ υπαρχής δήλωνε οτι δεν θα δεχόταν κάτι άλλο; Στην Κύπρο δεν βρέθηκε άλλη λύση επειδή η Ευρωζώνη ήθελε τη συγκεκριμένη λύση. Τελεία και παύλα!
Τρίτον, η «λύση» της Κύπρου δεν αφορά μόνο στην Κύπρο. Δυστυχώς αποτελεί το πείραμα. Όπως μου έλεγε φίλος, έμπειρος περί τα τραπεζικά, με την αψυχολόγητη και εγκληματική απόφαση για κούρεμα των καταθέσεων, ουσιαστικά άνοιξαν οι …Πύλες της Κολάσεως!
Η τραπεζική πίστη, υπέστη ένα άνευ προηγουμένου πλήγμα, από το οποίο ουδέποτε θα συνέλθει.
Παράλληλα, η ίδια η Ευρωζώνη, άρχισε να πριονίζει το κλαδί πάνω στο οποίο κάθεται.
Και ήρθε ο ανεκδιήγητος Νταϊσελμπλούμ για να μας αποκαλύψει ότι το «μοντέλο σωτηρίας» της Κύπρου θα εφαρμοστεί και αλλού!
Το μόνο που δεν έκανε ήταν να αναφέρει και ποιοι θα είναι οι επόμενοι….στόχοι. Αν και όλοι τους πιθανολογούν…
Και χτές, τη σκυτάλη πήρε ο Φινλανδός Πρωθυπουργός.
Αναμφίβολα, κάποιο σχέδιο εξυφαίνεται…..
Όμως, κάνουν ένα τραγικό λάθος, αν νομίζουν ότι θα καταφέρουν να περιορίσουν τις επιπτώσεις της αφροσύνης τους, εντός του Νότου. Ενδεικτικό του κλίματος ανασφάλειας που αρχίζει να πλανάται πάνω από την Ευρώπη είναι ο,τι :“Το 54% των Γερμανών δεν εμπιστεύεται τις υποσχέσεις της καγκελαρίου Μέρκελ περί της ασφάλειας των τραπεζικών καταθέσεων στην Γερμανία, σύμφωνα με τα αποτελέσματα δημοσκόπησης του Ινστιτούτου Forsa που διενεργήθηκε για λογαριασμό του περιοδικού Stern και του ιδιωτικού τηλεοπτικού δικτύου RTL.”
Το φαινόμενο της πεταλούδας!
Τέταρτον, το καίριο ερώτημα είναι τι γίνεται εφεξής. Πρώτα-πρώτα απαιτείται ψυχραιμία και νηφαλιότητα. Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου, τελείωσε. Θα απαιτηθεί πολύς χρόνος για να συνέλθει. Δεν είναι μόνον τα κεφάλαια που θα κάνουν φτερά, οι θέσεις εργασίας που θα χαθούν, η μείωση του ΑΕΠ και η επικείμενη φτωχοποίηση της χώρας. Η Κύπρος έχασε τον βασικό πυλώνα της οικονομίας της. Καλά τα ευχολόγια, αλλά πως θα αναπληρωθούν οι απώλειες; Η Κύπρος χρειάζεται άμεσα ένα νέο μοντέλο οικονομικής οργάνωσης και ανάπτυξης, Όμως, χωρίς τραπεζικό σύστημα, πως θα χρηματοδοτηθεί η επανεκκίνηση της οικονομίας της; Και μετά το κούρεμα των καταθέσεων, ποιά εταιρεία θα εμπιστευτεί τα κεφάλαιά της στο νησί; Επειδή τα μεγέθη της οικονομίας της είναι μικρά, η Κύπρος πρέπει να απαιτήσει άμεσα από την ΕΕ τη χρηματοδότηση ενός ευρυτάτου προγράμματος δημοσίων επενδύσεων για να αποτραπεί η πλήρης κατάρρευση της οικονομίας της. Παράλληλα, μεγάλα έργα μπορούν να τρέξουν μέσω ΣΔΙΤ, ενώ ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στη ναυτιλία. Προφανώς, μεγάλο είναι το στοίχημα των κοιτασμάτων, αλλά δεν πρέπει να εκποιηθούν αντί πινακίου φακής. Παράλληλα, στη Μεγαλόννησο πρέπει να ξαναδούν τις συμμαχίες τους. Γιατί οι φίλοι, στα δύσκολα φαίνονται. Τέλος, θεωρώ ότι είναι εθνική υποχρέωση της Ελλάδος, τόσος σε επίπεδο πολιτικής, πνευματικής, οικονομικής και επιχειρηματικής ηγεσίας να αναζητήσει τρόπους στήριξης της Μεγαλονήσου με κάθε τρόπο. Με έργα.
Πέμπτον, η κρίση στην Κύπρου έφερε για μια ακόμα φορά στο προσκήνιο το τεράστιο ζήτημα του ελλείμματος δημοκρατίας που παρατηρείται στην Ευρωζώνη. Δεν είναι δυνατόν ο κ. Σόϊμπλε να υπαγορεύει δίκην τελεσιγράφου τις απόψεις του. Είναι απαράδεκτο να απαξιώνονται λαοί κατ’ αυτόν τον τρόπο. Οι διαπιστώσεις του κ. Γιούνκερ ήταν συγκλονιστικές. Και σοκαριστικές. Επίσης, η πολιτική δεν μπορεί να αντικατασταθεί από τη λογιστική διαχείριση. Το μέτρον της πολιτικής πρέπει να είναι οι άνθρωποι και η κοινωνία στο σύνολό της. Δυστυχώς, σε περιστάσεις κρίσιμες η τύχη της Ευρώπης βρίσκεται στα χέρια ηγετίσκων Γ’ διαλογής. Μια τέτοια Ευρώπη δεν έχει μέλλον και όποιος δεν το βλέπει, απλώς εθελοτυφλεί. Ακόμα και η Γερμανία, που φαίνεται να κερδίζει και να επιβάλλει την πολιτική της, δεν αποκλείεται στο τέλος θα βρεθεί μεν νικήτρια στην αρένα, αλλά το πλήθος αντί να την αποθεώσει, να την τιμωρήσει με την οργή του.
Υπάρχει, όμως, ακόμα μια ερώτηση στην οποία μπορώ να εικάσω την απάντηση. Γιατί η Γερμανία προώθησε την ιδέα του κουρέματος των καταθέσεων και επέμεινε μέχρι τέλους στην άποψη αυτή και γιατί ο “εκλεκτός” του Σόϊμπλε, Πρόεδρος του Eurogropu, μίλησε για επανάληψη του “μοντέλου σωτηρίας της Κύπρου;” Προφανώς και δεν είναι αφελείς. Γνωρίζουν τις επιπτώσεις. Θεωρώ, όμως, ό,τι η Γερμανία θέλει, με κάθε τρόπο, να αποφύγει μελλοντικά πακέτα …σωτηρίας. Θέλει να πετάξει στα σκουπίδια και τον ESM. Με την Ισπανία σε κρίση και την Ιταλία μετέωρη (η σωτηρία τους θα απαιτούσε τρίς ευρώ) το Βερολίνο στέλνει ένα εκκωφαντικό μήνυμα: αν θέλετε να σας…..σώσουμε θα πληρώσουν και οι τράπεζες σας. Ποιός ο απώτερος στόχος του μηνύματος; Οι ενδιαφερόμενοι να βρούν τρόπο να ..σωθούν μόνοι τους!
Συμπέρασμα: σε μια κρίσιμη περίοδο που η Ευρωζώνη, υποτίθεται, πώς άφηνε τα χειρότερα πίσω της, βρίσκεται πάλι αντιμέτωπη με ….υπαρξιακά ζητήματα. Το ΔΝΤ …προειδοποιεί την Ιταλία, η ΕΕ τη Σλοβενία, η ανεργία αυξάνεται στη Γαλλία, στη Γερμανία ανησυχούν για τις καταθέσεις τους, στην Πολωνία πάνω από το 50% δεν θέλει να υιοθετήσει το ευρώ και πάει λέγοντας. Αυτά είναι σοβαρά ζητήματα. Δεν αντιμετωπίζονται σε επίπεδο τεχνοκρατών. Δυστυχώς η Ευρώπη, μέχρι τον Σεπτέμβριο θα παραμείνει «όμηρος» των εκλογών της κας Μέρκελ. Όμως, τα ζητήματα της ευρωζώνης είναι πλέον δομικά και η αντιμετώπισή τους απαιτεί δομικές αλλαγές και στον αρχιτεκτονικό σχεδιασμό της Ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία πρέπει να απαλλαγεί από τις χρόνιες παθήσεις των εμμονών της.
Θα το αντέξει;
