Και οι ιδέες πεθαίνουν. Το κοιμητήριο των πολιτικών παρατάξεων ξεχειλίζει από μνήματα όπου βρίσκονται θαμμένα τα λείψανα πολιτικών οργανώσεων που κάποτε πυροδοτούσαν πάθη, κινητοποιούσαν πλήθη και πλέον έχουν γίνει βορά της λήθης, έγραφε πριν από δυο χρόνια ο Ignacio Ramonet στην Μonde.
Αναφερόταν κυρίως στην Σοσιαλδημοκρατία, αλλά θα μπορούσε να το γράψει σήμερα και για το ΠΑΣΟΚ. Επειδή, δεν ήταν μόνο η καταστροφική διαχείριση της τρέχουσας κρίσης και το Μνημόνιο που κατέστρεψαν το ΠΑΣΟΚ. Ήταν και η σταδιακή μετάλλαξή του σε ένα φιλελεύθερο μόρφωμα, υποταγμένο στην κρατικοδίαιτη διαπλοκή, την διαφθορά και τις τράπεζες, η αποβολή του ιδεολογικού του DNA.
Το σύνθημα “ο λαός στην εξουσία” ήταν η κοινωνική ουτοπία πάνω στον οποία οικοδομήθηκε η πολύχρονη εξουσία του ΠΑΣΟΚ. Τώρα όμως το ΠΑΣΟΚ, όπως και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία κατά τον Ramonet, στερείται μιας νέας κοινωνικής ουτοπίας. Και δεν ξεχωρίζει πλέον από τους συντηρητικούς σχηματισμούς παρά μόνο στην ταχύτητα που επιβάλλει για την κατεδάφιση του κράτους πρόνοιας - όπου κράτος πρόνοιας βλ. φυσικά τον πελατειακό κρατικό Λεβιάθαν που οικοδόμησε το ΠΑΣΟΚ.
Αυτήν την κοινωνική ουτοπία έρχεται να υποκαταστήσουν τώρα στην Ελλάδα ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ.
Και σε αυτό το νέο μόρφωμα της κεντροαριστεράς έχει γαντζωθεί ένα κομμάτι της κομματικής κρατικής πελατείας που οικοδόμησε με πείσμα και επιμονή ο μηχανισμός του ΠΑΣΟΚ.
Απελπισμένοι συνδικαλιστές, δημόσιοι υπάλληλοι του κομματικού σωλήνα και άλλοι τρόφιμοι του κρατικού κορβανά, κολλάνε τώρα στους τοίχους των σπιτιών τους πόστερ του Τσε Γκεβάρα και ετοιμάζονται για ένα ταξίδι στη νέα ουτοπία. Και ο ΣΥΡΙΖΑ ανταποκρίνεται απευθυνόμενος στον ευρύτερο δημόσιο τομέα και όχι στα πλατιά λαϊκά στρώματα.
Αυτό το τεράστιο και δύσκαμπτο πελατειακό κράτος και ο ιδιότυπος κομματικός στρατός που μεταφέρεται από το ΠΑΣΟΚ στον ΣΥΡΙΖΑ, ή σε άλλες δήθεν «αντιμνημονιακές» δυνάμεις, στην πραγματικότητα δεν έχει κανένα ριζοσπαστικό αίτημα.
Ο ίδιος ο πολιτικός λόγος του ΣΥΡΙΖΑ δεν έχει κανένα ριζοσπαστικό στοιχείο, ούτε σε επίπεδο προγράμματος ούτε σε επίπεδο ρητορικής (εκτός αν εξαιρέσουμε μερικές επικοινωνιακές φωτοβολίδες άκρατου αριστερισμού). Απευθύνεται ουσιαστικά σε όλους εκείνους που πασχίζουν να διατηρήσουν τα δικαιώματά τους εις βάρος των άλλων. Οι “μη προνομιούχοι” έγιναν όλα αυτά τα χρόνια ¨”προνομιούχοι” και τώρα πασχίζουν να μην προλεταριοποιηθούν βιαίως. Αυτή είναι ουσιαστικά η μεγάλη κοινωνική βάση του νέου εγχειρήματος.
Η ιστορία δεν επαναλαμβάνεται…
Έχουμε γράψει ξανά ότι ο μεγάλος δάσκαλος του Αλέξη Τσίπρα δε ζει πια, διότι είναι ο μακαρίτης ο Ανδρέας Παπανδρέου.
Αν “κοινωνικά” ο ΣΥΡΙΖΑ επιχειρεί να προσεταιριστεί την κομματική πελατεία του ΠΑΣΟΚ, “πολιτικά” οι προσπάθειές να διεμβολίσει το “Κέντρο” (όπως έκανε Μεταπολιτευτικά και το ΠΑΣΟΚ) είναι εξόφθαλμες και θυμίζουν έντονα τα χρόνια από το 1975 μέχρι το 1981. Κι αν κάποιος παράφραζε το σύνθημα «μαζί Ανδρέα για μια Ελλάδα νέα», θα έλεγε σήμερα «μαζί σου Αλέξη, και να δούμε ποιος θα ξεμπλέξει».
Διότι οι κοινωνικοπολιτικές συνθήκες εκείνης της εποχής είναι εντελώς διαφορετικές από τις σημερινές, επομένως, ο ΣΥΡΙΖΑ θα έπρεπε να έχει την εξυπνάδα να μη θέλει να γίνει ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα αλλά κάτι άλλο. Αλλιώς μεσοπρόθεσμα θα είναι χαμένος.
Άλλωστε, μια ακόμη προσπάθεια να χτιστεί το νέο ΠΑΣΟΚ ή ο νέος κεντροαριστερός πόλος είχε γίνει και το 1989 όταν ο Συνασπισμός νόμισε ότι τέλειωσε με τον «γέρο», όπως έλεγαν τότε τον Ανδρέα. Το ότι την πάτησαν οφείλεται ακριβώς στο ότι δεν κατάλαβαν τις διαφορετικές συνθήκες που επικρατούσαν στην κοινωνία. Εκείνη την εποχή η μεσαία τάξη άρχισε να «χορταίνει» από τα κοινοτικά κονδύλια που μοιράζονταν αφειδώς, επομένως δε θα άφηνε το ΠΑΣΟΚ την ευκαιρία να πάει χαμένη. Η πελατεία του έμπαινε στο τρελό πάρτι της διανομής των… δανεικών χρημάτων, σιγά μην άφηνε ένα αριστερό κόμμα να του πάρει τη θέση.
Ο Τσίπρας, λοιπόν, επιχειρεί αυτό που δεν κατάφεραν ο Φλωράκης και ο Κύρκος κι από κοντά η Δαμανάκη με τον Ανδρουλάκη (οι οποίοι τώρα προσκυνάνε την πράσινη σημαία). Να διαλύσει το ΠΑΣΟΚ και να γίνει αυτός ο εκφραστής της κεντροαριστερής παράταξης. Κι αν δεν το καταφέρει με την πρώτη, πιστεύει ότι αργά ή γρήγορα θα γίνει.
Σημειώστε τώρα δύο ομοιότητες με τον Ανδρέα και κρατήστε τες για το μέλλον:
- Ο Αλέξης Τσίπρας μίλησε για το Συνέδριο Επανίδρυσης (κάτι που είχε κάνει ο Α. Παπανδρέου το 1977 ξεκαθαρίζοντας το κίνημα από τους όποιους τροτσκιστές και τις διάφορες άλλες ομαδοποιήσεις).
- Είπε επίσης πως το ΠΑΣΟΚ και η ΝΔ θα μπουν στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, φράση που είχε πει το 1985 ο Α. Παπανδρέου για τη ΝΔ και τα “συμφέροντα”.
Όλα αυτά είναι φυσικά σχέδια επί χάρτου καθώς ο κ. Τσίπρας δεν υπολογίζει σε δύο βασικούς παράγοντες: Ο ένας είναι ότι δεν αντιλαμβάνεται πως ο ΣΥΡΙΖΑ ήταν κι εξακολουθεί να είναι ένα συνονθύλευμα από απόψεις, πολιτικές, σκοπιμότητες που ποτέ δε θα γίνουν μια ενιαία και σταθερή γραμμή, η οποία θα διεκδικήσει την εξουσία.
Ο άλλος είναι ότι και πάλι δε λαμβάνει υπόψη του σε βάθος τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες, απλά αρέσκεται να αναλύει τις επιπτώσεις του Μνημονίου ή να αναμασά ατάκες για το τέλος της Μεταπολίτευσης.
Υπάρχει κι ένα τρίτο λάθος. Ότι εξαιτίας της ιδεολογικοπολιτικής θολούρας ουσιαστικά δεν ξέρει τι να κάνει με την Ευρώπη. Επιχειρεί να ισορροπήσει σε δύο βάρκες ή αλλιώς να είναι και με τον χωροφύλαξ και με τον αστυφύλαξ. Από τη μια καταγγέλλει το Μνημόνιο, επομένως αρνείται την Ευρώπη κι από την άλλη πηγαίνει ευρωπαϊκές περιοδείες, εγγυάται τις καταθέσεις, μιλά για διατήρηση εντός του ευρώ και γενικά πολλές φορές που στριμώχνεται η ευρωλιγούρα του ξεπερνά κι αυτή του ΠΑΣΟΚ.
Μοιάζει σαν να είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ένα… ΚΚΕ με ευρώ. Ίσως αυτό να το κάνει γιατί έτσι θέλει να κλέψει τους συγχυσμένους Έλληνες της μεσαίας τάξης που κάποτε ψήφιζαν πολύ ΠΑΣΟΚ και ολίγον ΝΔ. Πρόκειται για τους πολίτες που χόρτασαν τόσα χρόνια με μισθούς, συντάξεις, επιδόματα, επιδοτήσεις και θέσεις στο δημόσιο και ξαφνικά αισθάνονται να τους πλακώνει ο ουρανός. Αυτοί οι πολίτες λοιπόν δεν ξέρουν τι να κάνουν: Να πάνε με το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ που τους «πρόδωσε» δε θέλουν. Να πάνε με το ΚΚΕ δεν μπορούν γιατί 8 στους 10 θέλουν και το ευρώ. Βρίσκουν λοιπόν αποκούμπι στις δύο βάρκες του κ. Τσίπρα ο οποίος παίρνοντας Παπανδρεϊκά μαθήματα χαϊδεύει τα αυτιά όλων.
Αλλά μέχρι πότε θα το παίζει «νέο ΠΑΣΟΚ»; Μπορεί ο λαός να τους δώσει την εντολή να κυβερνήσουν και τότε θα πρέπει να αποφασίσουν εκτός από το Μνημόνιο για τους λαθρομετανάστες, για την αστυνομία και πώς τη θέλουν, για τις ΑΟΖ, για το Σκοπιανό, για τις αμυντικές δαπάνες και τα ελληνοτουρκικά. Τότε ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να ρωτήσει τη Ρόζα, το ΑΚΟΕ, τους λενινιστές, τους ευρωπαϊστές, τους πρώην ΚΚΕ και κάθε άλλη συνιστώσα που έχει άποψη.
Αυτό ακριβώς είναι το κοινωνικοπολιτικό κενό που πρέπει να γεφυρώσει ο κ. Τσίπρας αν δε θέλει να δει πολύ γρήγορα να συρρικνώνονται τα ποσοστά του και να γυρνά στην πίκρα του 3%-4%.
Προς το παρόν όμως ο ΣΥΡΙΖΑ το μόνο που κάνει είναι να εκφράζει οπορτουνιστικά τις τάσεις που κυριαρχούν στην κοινωνία και όχι να τις διαμορφώνει. Θέλει να υπηρετήσει το κυρίαρχο ρεύμα και όχι να το καθοδηγήσει. Υποτάσσεται δηλαδή στο αυθόρμητο των μαζών, που θα έγραφε και ο Λένιν.
Το σίγουρο είναι ότι τόσο ο κ. Τσίπρας όσο και οι υπόλοιποι αρχηγοί των κομμάτων θα πρέπει να λάβουν υπόψη τους ένα βασικό σημείο: Ότι αν δεν υπάρξουν ραγδαίες εξελίξεις, η κατάσταση θα γίνει πολύ χειρότερη για την Ελλάδα. Οι Έλληνες θα γίνουν φτωχότεροι, πιο απελπισμένοι και περισσότερο οργισμένοι. Αν ο ΣΥΡΙΖΑ συνεχίσει να κινείται μέσα στη θολούρα των συνιστωσών του δε θα καταφέρει να κρατήσει για πολύ καιρό το ρεύμα που έχει και να αντικαταστήσει το ΠΑΣΟΚ.
Πιο πιθανό είναι το τέλος της Μεταπολίτευσης να είναι πιο βίαιο απ΄ ότι κάποιοι πιστεύουν. Οι πολιτικοί που θα έχουν τη διορατικότητα να αντιληφθούν τις πραγματικές ανάγκες της ελληνικής κοινωνίας θα διασωθούν, οι υπόλοιποι θα γραφτούν απλά στην ιστορία.
Η σύγκρουση δεν είναι μεταξύ Αριστεράς-Δεξιάς, ούτε μεταξύ Ευρώ και Δραχμής.
Η σύγκρουση είναι μεταξύ του καινούργιου που γεννιέται και του παλαιού που μάχεται να διατηρήσει τα κεκτημένα του.
Και οι οδύνες του τοκετού θα είναι ανυπόφορες.
